Vào thế kỷ 12, giống như các thành phố trung cổ thịnh vượng của Italy, Pisa bắt đầu đầu tư vào xây dựng những tòa nhà lớn. Sau khi phá hủy thành phố Palermo năm 1603, chính quyền thành phố cần một nơi để trưng bày những kho báu mà các nhà thám hiểm mang về từ Sicily. Vì vậy, họ quyết định xây dựng Quảng trường phép lạ bao gồm 4 kiến trúc nhà thờ, nhà rửa tội, tháp chuông và nghĩa trang tượng đài. Tháp chuông có thể trở thành kiến trúc cao nhất lúc bấy giờ nếu không có sự cố sụt lún.

Tháp nghiêng nằm bên cạnh nhà thờ Pisa. Ảnh: Flickr.

Tên gọi của thành phố Pisa bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp có nghĩa là vùng đất đầm lầy, tuy nhiên các kiến trúc sư đã không tính toán điều này khi xây dựng tháp. Vị trí của tòa tháp nằm trên mặt đất mềm gồm đất sét, cát mịn và vỏ sò, do thành phố nằm giữa 2 con sông Arno và Serchio. Với nguyên liệu bằng đá, tòa tháp bị nghiêng khi xây đến tầng thứ hai vào năm 1178.

Do thành Pisa giao tranh với các thành phố Genova, Lucca và Florence, tòa tháp bị ngừng xây dựng trong gần 100 năm. Các nhà phân tích hiện đại cho rằng, nếu khi đó tháp chuông tiếp tục được xây dựng, nó sẽ nhanh chóng sụp đổ vì không có thời gian để nền đất ổn định.

Toà tháp này từng nghiêng sang nhiều hướng. Sau khi được xây dựng lần 2 năm 1284, tháp đã nghiêng 0,2 độ về phía bắc. Để khắc phục sự cố, các kiến trúc sư đã thêm các cột và vòm cao hơn ở hướng ngược lại khi xây tầng 7. Điều này khiến tháp nghiêng hơn một độ về phía nam. Lúc này, công trình này lại bị ngừng xây dựng không rõ lý do. Năm 1990, tòa tháp nghiêng 5,5 độ.

Du khách tham quan tháp nghiêng Pisa. Ảnh: AFP/Fabio Muzzi.

Đây không phải tòa tháp nghiêng duy nhất ở Pisa. Do lớp đất mềm trong toàn khu vực, một số kiến trúc khác cũng bị nghiêng giống như tháp Pisa. Du khách có thể tham quan tháp chuông của nhà thờ Thánh Nicola, được xây dựng cùng thời điểm với tòa tháp nổi tiếng nhất Italy. Ngoài ra còn có một số kiến trúc nghiêng khác như tháp chuông nhà thờ Thánh Michele dei Scalzi.

Năm 1989, tòa tháp Civic của thành phố Pavia đã hoàn toàn sụp đổ sau 900 năm. Điều này thúc đẩy các nỗ lực phục hồi tháp nghiêng Pisa. Năm 2001, tòa tháp được công bố là sẽ ổn định trong ít nhất 200 năm tới với độ nghiêng khoảng 4 độ. Năm 2008, lần đầu trong lịch sử các kỹ sư đã phát hiện ra kiến trúc này đã chính thức không nghiêng thêm. Tượng đài này đã sống sót sau một số trận động đất và đón hàng triệu khách du lịch. Các chuyên gia vẫn tiếp tục theo dõi và hi vọng có thể bảo tồn tòa tháp một lần nữa sau hai thế kỷ nữa.